Жамбыл облыстық соты
Баспаға арналған нұсқасыЖоспардың негізіне бес институционалдық реформа кіреді: кәсіби мемлекеттік аппарат құру, заңның үстемдігін қамтамасыз ету, индустрияландыру және экономикалық өсім, біртектілік және бірлік, есеп беретін мемлекетті қалыптастыру.
Бірінші бөлімде мемлекеттік қызметке қабылдау рәсімін жаңғырту, мемлекеттік қызметкерлерге еңбекақы төлеу жүйесі, сонымен қатар сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресті күшейту туралы айтылады. Осыған байланысты бірқатар заң жобалары әзірленіп, қабылданады, мемлекеттік қызмет істері жөніндегі агенттікте жемқорлыққа қарсы арнайы бөлімше құрылады және қызметтегі мемлекеттік қызметкерлерді кешенді аттестаттау жүргізіледі. Бұған қоса, бұл саладағы өзгерістер мемлекеттік қызметке шетелдік менеджерлерді, жеке сектордың мамандарын және халықаралық ұйымдарда қызмет ететін Қазақстан азаматтарын жұмысқа қабылдауға мүмкіндік береді.
Екінші бөлім қолданыстағы бес сатылы сот жүйесінен (бірінші, аппеляциялық, кассациялық, қадағалау және қайта қадағалау жасау) үш сатылы (бірінші, аппеляциялық, кассациялық) сот төрелігі жүйесіне өту қарастырылған. Соттарды іріктеу тетіктері жаңарады. Болашақ судьялардың салада кемінде 5 жылдық еңбек өтілі болуы талап етіледі, біліктілік талаптары қатайтылады. Жоғары сотта инвестициялық алқа құрылады. Бұл шаралар әділ сот төрелігін қарапайым халыққа да, инвесторлар мен бизнес үшін де қолжетімді етеді.
Үшінші бөлімге сәйкес, Қазақстанның ауыл шаруашылық секторына стратегиялық инвесторларды жұмылдыру, сондай-ақ нарық айналымына шаруашылыққа арналған жерлерді енгізуден бастап, олардың мақсатты арналуын ауыстыруға дейінгі ресімдерді қарапайым етуге дейінгі бірқатар өзгерістерді іске асыру жоспарланып отыр. Бұған қоса, импортшыларға үздіксіз салық салуды қамтамасыз ету мақсатында кеден және салық жүйесі біріктіріледі.
Төртінші барша отандастарымыздың біртектілігін нығайтып, азаматтық қоғамның тұтастығын қалыптастыруға жағдай туғызады. Бұл бағыттағы нақты қадамға «Мәңгілік ел» патриоттық актісі, «Менің елім» ұлттық жобасы, Қазақстан Халқы Ассамблеясының «Үлкен ел – үлкен отбасы» кең көлемді жобасы және т.б. жатады.
Бесінші бөлім есеп беретін мемлекетті құруды меңзейді. Мемлекеттік органдардың жетекшілері жыл сайын өз ведомстволарының жетістіктері туралы есеп беретін болады. Сонымен қатар барлық бюджеттік және топтастырылған қаржылық есеп, сыртқы қаржы аудитінің нәтижелері, мемлекеттік саясат тиімділігін бағалау қорытындылары, мемлекеттік қызметтің сапасын қоғамдық бағалау нәтижелері, республикалық және жергілікті бюджеттің орындалуы туралы есеп жарияланатын болады.
Елбасының сот саласына қатысты жүргізіп отырған реформалары заң үстемдігін қамтамасыз етуге бағытталған маңызды қадамдарды айқындайды. Атап айтқанда, 11 қадам – соттардың қызметіне тікелей қатысты, сондай-ақ, барлық сот процестеріне аудиобейне тіркеу жүйесін енгізу туралы айтылды.
Бүгінгі күні Шу аудандық сотында сот процестерінің барлығы дерлік бейне және үнтаспаға жазылу арқылы өтеді. Бұл – Елбасы айқындаған қадамдағы жемқорлыққа қарсы күресті күшейтуге үлес қосып, соттағы ашықтықты одан әрі дамытудың бір негізі. Ашықтық бар жерде халықтың сотқа деген оң көзқарасы одан әрі қалыптасады.
Сонымен қатар, судья лауазымына кандидаттарды іріктеу тетіктерін көбейту және біліктілік талаптарын қатайтуға ерекше мән беріліп, сот істерін жүргізуге қатысудың 5 жылдық өтілі міндеттелді. Енді судьялыққа үміткерлер соттарда стипендия төленетін бір жылдық тағылымдамадан және одан кейін судья бір жылдық сынақ мерзімінен өтеді. Сондай-ақ, судьялардың есеп беру тәртібі күшейтіліп, судьялыққа кандидаттардың кәсіби дағдысы мен іскерлігін тексеретін ахуалдық тестілер жүйесін енгізу қарастырылып отыр.
Аталмыш құжатта айыптаушы мен қорғаушы жақтар арасындағы теңгерімді қамтамасыз ету барысында азаматтардың құқығын шектейтін барлық тергеу қызметі жөніндегі өкілеттіктер біртіндеп тергеу судьясының құзыретіне берілуi қамтылды. Сот төрелігі институты мемлекеттік басқару академиясынан бөлініп, Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты жанында қызмет атқарады. Сонымен қатар, инвестициялық даулар бойынша жеке сот істерін жүргізу қадамы іске асырылатын болса, еліміздің Жоғарғы Сотында ірі инвесторлар қатысатын дауларды қарау үшін инвестициялық алқа өз жұмысын бастамақ.
Ұлт көшбасшысы судьялардың есеп беру тәртібін күшейту мақсатында судьялардың жаңа этикалық кодексін жасауды тапсырды. Кодексте азаматтар судьялардың әрекеттері бойынша еліміздің Жоғарғы Сотының жанынан құрылған арнайы сот алқасына шағымдана алады. Бұл өз кезегінде сот әділдігіне қол жеткізудегі ашықтықты көздейді. Сот жүйесінің ашықтығы мен жариялылығы азаматтардың сот билігіне деген сенімінің артуына септігін тигізіп отыр.
Елбасымыз «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам мемлекетті жаңғырту жолындағы бағдарлама ретінде жаһандық және ішкі сын-қатерлерге қарсы күресуге жұмылдыратын әрі еліміздің әлемдегі дамыған мемлекеттердің отыздығы қатарына қосылуына жол бастайтын қауқары зор маңызды құжат»,-деп атап көрсетті.
Соттың халық алдындағы беделін күшейтуге, халықтың сотқа деген сенімін ұлғайтуға бағытталған жұмыстарды атқару және 100 қадамда көрсетілген талаптарды қолдап, оны орындау – біздің басты міндетіміз.
